Libya'nın doğusunda meydana gelen ve ölü sayısının
3 bini geçtiği sel felaketi, tarihin en yıkıcı sellerini
akıllara getirdi.
Dünyanın farklı ülkelerinde tarih boyunca yaşanan
çok sayıda yıkıcı selde milyonlarca kişi yaşamını yitirirken,
on milyonlarca kişinin hayatı da olumsuz etkilendi.
Sel felaketleri, insanlığın karşı karşıya olduğu
en büyük doğal afetler arasında görülüyor.
İklim değişikliği, karbon salımı ve çeşitli çevresel
faktörlerin etkisiyle değişen yağış rejimi, küresel ölçekte
pek çok ülkenin sel felaketiyle karşılaşmasına yol açıyor.
Can kayıplarının yanı sıra büyük çapta hasarla sonuçlanan
sellerde en büyük hasarları yerleşim yerleri ve tarım
alanları görüyor.
Felaketlerin vurduğu bölgelerde yaralar sarılmaya
çalışılırken, yeterli altyapı yatırımlarının olmaması,
yardımların yerinden olan yüz binlerce kişiye ulaştırılmasını güçleştiriyor.
Sağlık, eğitim ve güvenlik binalarıyla ulaşım hizmetlerini
etkileyen seller, kamu hizmetlerinde aksamalara
yol açarak ülke ekonomisinde de büyük hasara yol açabiliyor.
NASA'da görevli bilim insanlarının yaptığı yeni bir
araştırma da giderek daha sık, yaygın ve yoğun
yaşanan kuraklık ve sellerin, iklim kriziyle bağlantılı
olduğunu ortaya koyuyor.
Bilim insanları, küresel sıcaklıkların rekor seviyelere
yükseldiği son 20 yılda hem kuraklık hem sellerin
arttığına dikkati çekerken, iklim değişikliği nedeniyle
sel felaketlerinin daha fazla can alabileceği
uyarısında bulunuyor.
Afet bölgelerindeki yanlış şehir planlaması, barajların
sağlam inşa edilmemesi, şiddetli yağış ve sel riskine
karşı halkın hızlı şekilde bilgilendirilmemesi gibi
nedenler de can kayıplarını artırıyor.
1971'de Vietnam'ı Kızıl Nehir Seli vurdu
Muson yağışlarının etkisiyle Kamboçya ve Laos'a yakın
nehirlerin birleştiği noktada 1971'de gerçekleşen
Kızıl Nehir Seli, Vietnam'ı vurdu.
Vietnam Savaşı'nın gölgesinde kalması nedeniyle
gerekli uluslararası ilgiyi çekemediği kaydedilen selde,
çoğunluğu Hanoi şehrinde olmak üzere 100 binden
fazla kişi öldü.
Savaşın vurduğu Vietnam'ın sel felaketinin yaralarını
sarması ise birkaç yılı buldu.
Hollanda tarihine sel felaketleri damgasını vurdu
Topraklarının yüzde 50'si deniz seviyesinden yaklaşık
1 metre yükseklikte olan ve yükselen su seviyelerinden
en fazla etkilenebilecek ülkeler arasında gösterilen
Hollanda, tarihi olarak sel felaketinin en büyük
mağdurlarından biri olarak biliniyor.
Haziran 1212'de başlayan ve 6 aydan fazla süren
Kuzey Denizi Seli'nde yaklaşık 60 bin kişinin hayatını
kaybettiği tahmin ediliyor.
Yüz binlerce kişinin evlerini terk etmek zorunda kaldığı
sellerde ev ve iş yerleriyle altyapı büyük hasar görürken,
Hollanda'nın Kuzey Denizi Seli'nin etkilerini atlatması
2 yılı aştı.
1287yılında da Hollanda ve Almanya'nın kuzeyini vuran
St. Lucia Seli'nde ölü sayısının 50 bin ila 80 bin olduğu değerlendiriliyor.
St. Lucia Seli çok sayıda köy ve kasaba dahil yerleşim
yeri sular altında kalırken bugünkü haliyle Amsterdam'ın
şekillendiği ifade ediliyor.
Tarihte en yıkıcı sel felaketlerine uğrayan ülkelerden
Hollanda, 5 Kasım 1530'da da afete teslim oldu.
O gün, ülke tarihinde "Kötü Cumartesi" olarak anılıyor.
Avrupa tarihinin en ölümcül seli olarak gösterilen
St. Felix Seli yaklaşık 120 bin can aldı, felaket
100 milyonlarca avroluk hasara yol açtı.
Afette çok sayıda kasaba ve köy de yok oldu.
Çin, insanlık tarihinin en yıkıcı sellerine maruz kalıyor
Çin, tarihi olarak sel felaketlerinden en fazla etkilenen
ülkelerin başını çekerken, afetlerde milyonlarca
kişiyi kaybetti.
1900'lerin başından bu yana milyonlarca hektarlık
tarım alanının sular altında kaldığı
Çin'de milyonlarca ev ve iş yeri de kullanılmaz hale geldi.
Kıtlık, salgın hastalık ve ekonomik sıkıntılara sebebiye
t veren seller, Çin'in tarihi, doğası ve ekonomisi üzerinde
uzun süreli etkiler de bıraktı.
Dünyanın en uzun üçüncü nehri Yangtze Nehri ve
Çin'in en büyüğü olan Huai Nehri'nin aynı anda
taşmasının ardından 1911'de Jiangsu-
Anhui Seli meydana geldi.
Çin'i vuran bu selde ölü sayısı yaklaşık 100 bini bulurken,
afet tarihin en ölümcüllerinden biri olarak kayıtlara geçti,
büyük çaplı hasarla yaklaşık 375 bin kişiyi de evsiz bıraktı.
Çin'de 1935'te Yangtze Nehri'nin taşması sonucu
meydana gelen sel ise 145 bin kişinin ölümüne,
milyonlarca kişinin evsiz kalmasına sebep oldu.
Bu selin ardından büyük bir kıtlık görülürken tüberküloz,
sıtma ve deri iltihabı gibi ölümcül hastalıkları da
beraberinde getirdi.
Çin'de Banqiao Barajı'nın çökmesi 1975'te sellere yol açtı
Çin'de 1975'te de Nina Tayfunu nedeniyle Banqiao Barajı'nın çökmesinin ardından ülke tarihinin en büyük sellerinden
biri görüldü.
Nina Tayfunu'nun bölgede bir yılda düşen yağıştan fazlasını
24 saatte getirmesi, ülkeyi afete karşı savunmasız
bırakırken yıkımın etkisi de büyük oldu.
En az 86 bin kişinin öldüğü selin yol açtığı kıtlık ve
hastalıklarda da yaklaşık 145 bin hayatını kaybetti.
1887 ve 1938'de Çin'deki Sarı Nehir Seli'nde
milyonlarca kişi öldü
Doğal afetler nedeniyle gelişen sellerin Çin'i sıklıkla vurduğu bilinmesine karşın Sarı Nehir Seli, 1938'deki Çin
-Japonya savaşı sırasında dönemin Çin hükümeti
tarafından yapay yöntemlerle oluşturuldu.
Japon güçlerinin ilerleyişini durdurmak isteyen
Çin hükümeti, Sarı Nehir'deki bentleri parçalayarak
seli tetiklerken afetin kurbanları ise Çinliler oldu.
Sarı Nehir Seli'nde çok sayıda Çin kenti sular altında kaldı,
yaklaşık 800 bin kişi hayatını kaybetti.
1938'de kasti olarak gerçekleştirilen sellerin aksine 1887'de Huayuankou şehrinin yanındaki
Sarı Nehri'nin taşması sonucu meydana gelen
selde ise 900 bin ila 2 milyon kişinin öldüğü belirtiliyor.
2 milyon kişinin evsiz kaldığı ve büyük çapta tarım
alanlarının su altında kaldığı bu afet
"Çin'in Kederi" olarak biliniyor.
1931'deki Büyük Çin Selleri tarihin en ölümcül selleri
olarak biliniyor
Tarihin en ölümcül selleri olan 1931 Çin Sellerinde de tam
olarak tespit edilemeyen ölü sayısının bir milyon
ila dört milyon olduğu tahmin ediliyor.
Temmuz 1931'de 2 yıl süren kuraklığın ardından yoğun
kar yağışı ve yağmur neticesinde Çin, tarihin en büyük
sellerine teslim oldu.
Ağustosta ülkenin en büyük nehirleri Yangtze,
Sarı ve Huai nehirleri bentleri kırıp taştı, seller
İngiltere'den büyük bir alanı vurdu.
Tarım alanları ve mahsullerin etkilendiği afet
nedeniyle kıtlık görüldü, salgın hastalıklar da ölü
sayısının artmasının en büyük sebepleri arasında yer aldı.
Çin'de bu sellerin arından ilk kez
"Afet Yönetim Sistemi" kuruldu.
0 Yorumlar